Voor goed leiderschap zijn slechts twee dingen nodig: kennis en… empathie. Dat vertelde professor Ad Vingerhoets tijdens de presentatie van ‘Klaar voor elke crisis’. Zelfs binnen de special forces (commando’s) – een werkomgeving die toch het beeld oproept van een harde wereld en macho’s – stelt men dat empathisch zijn één van de belangrijkste eigenschappen is. Want als je zo nauw en intensief met elkaar samenwerkt, dan moet je wel weten wat er in die ander omgaat.
Ook bij crisis is empathie essentieel. Je moet zorgen dat je binnen je team in elk geval een paar mensen hebt die hier goed in zijn. Want zo kan je een team beter aansturen. Maar je kunt ook beter aansluiten op emoties die leven in de buitenwereld. En we weten dat dit belangrijk is, want als emoties hoog oplopen, dan:
- Neemt het beoordelingsvermogen af
- Wordt rationeel nadenken moeilijker
- Is het lastiger om in gesprek te gaan
- Is kans op escalatie hoger
Het goede nieuws is dat je empathie en emotionele intelligentie (EQ) kunt trainen. Dat schrijft professor Grit Hein in het vooraanstaande wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Uit dit onderzoek blijkt dat ook volwassenen nog kunnen leren om meer empathisch te zijn en compassie te voelen. Door empathische interacties van anderen te observeren, kan je zelf meer empathisch worden. Bij de experimenten lieten onderzoekers deelnemers kijken naar mensen die empathisch reageerden als iemand anders pijn voelde, tegenover mensen die weinig empathisch reageerden. Zelfs als je de ander niet kent, maakt kijken naar een ander die empathie toont je meer empathisch.
Nog een ander noemenswaardig onderzoek dat ik deze week tegenkwam, dit keer van Harvard. Ze bogen zich over de vraag wat een mensenleven gelukkig maakt. In deze studie volgden ze 85 jaar lang 2.000 mensen. Het antwoord op de grote vraag? Relaties.
Een crisis is bij uitstek een situatie die om relaties gaat. Je kunt het vertrouwen van grote groepen mensen bij crisis verliezen. Maar je kunt ook de relaties juist versterken als er een crisis is. Hoe? Wederom, door je goed in te leven, open en eerlijk te zijn en de meest getroffenen op de eerste plaats te zetten. En wat is daarvoor nodig? Je raadt het al: empathie.
Dus mijn crisistip voor deze week: ga komende tijd zo veel mogelijk films, series en andere video’s kijken met mensen die empathisch zijn. Dan komt het vanzelf goed!
Tom Compaijen
Compaijen C&C – Klaar voor elke crisis